Bombardement 22 februari 1944 groots herdacht

Lichtjes markeren de route van de Brandgrenswandeling. [Foto: Erik van ’t Hullenaar]

Twee minuten, niet langer duurde op dinsdagmiddag 22 februari 1944 het Amerikaanse bombardement op Nijmegen. De gevolgen waren desastreus. Er vielen bijna 800 doden, duizenden mensen raakten gewond. Een groot deel van de Nijmeegse binnenstad werd verwoest. De impact van deze tragedie is tot op de dag van vandaag zichtbaar en voelbaar.

Deze maand, 80 jaar later, staat Nijmegen uitgebreid stil bij het bombardement van 22 februari 1944. Op het programma staan naast de officiële herdenking op donderdag 22 februari onder meer de Brandgrenswandeling, een expositie, theatervoorstellingen en lezingen. Het meest in het oog springende onderdeel vormen de ‘Lichtherinneringen’, lichtprojecties op vier gebouwen in de binnenstad.

Officiële herdenking

Donderdag 22 februari 2024 is de officiële herdenking van het bombardement. Die begint om 11.45 uur met een dienst in de Stevenskerk, gevolgd door een stille tocht naar het monument De Schommel aan de Marikenstraat. Dit monument herdenkt de Nijmegenaren die zijn omgekomen bij het bombardement. De herdenking begint om 13.00 uur. Om 13.28, het tijdstip de bommen vielen, is er twee minuten stilte. Donderdagmiddag 22 februari in de Vereeniging om 15.00 uur een voorvertoning van de EO-documentaire ‘De middag van ’44’. Die wordt ’s avonds om 22.18 uur uitgezonden op NPO2.

Brandgrenswandeling

Woensdag 21 februari, aan de vooravond van de officiële herdenking, wordt iedereen opgeroepen deel te nemen aan de Brandgrenswandeling en stil te staan bij de dromen die de slachtoffers hadden, voor ze uit het leven werden weggerukt. De wandeling voert langs de brandgrens rond het gebied dat door het bombardement getroffen werd, aangegeven met bijna 800 markeringen in het wegdek, één voor elk slachtoffer. Langs de route – deze avond ook gemarkeerd met lichtjes -zingen Nijmeegse koren. De wandelaars worden voorafgegaan door atleten met fakkels.

‘Lichtherinneringen’

Woensdagavond 21 februari zullen op vier locaties in het stadscentrum ‘Lichtherinneringen’ te zien zijn. Dit zijn bewegende lichtprojecties, die herinneren aan het bombardement. Zo verbeeldt de projectie op de Stevenstoren hoe deze indertijd door één bom geraakt werd en instortte. De ‘Lichtherinneringen’ worden geprojecteerd op de westzijde van de Stevenstoren, de voorgevel van de Molenstraatkerk, de zijgevel van de Hema en de wanden van de Emaushof bij De Schommel. De ‘lichtherinneringen’ zijn tot en met zondag 25 februari te zien, telkens tussen 19.30 en 21.30 uur.

Lichtherinnering: de Stevenstoren wordt geraakt door een bom en stort in (links). Projectie op het voormalige V&D gebouw (rechts) Impressie door Jaap van den Elzen. De werkelijke uitvoering kan hiervan afwijken.

Expositie

De hele maand februari is in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis een expositie gewijd aan het bombardement van 22 februari 1944: ‘Twee minuten, 22-2-1944’. De expositie vertelt het verhaal van Nijmegen voor, tijdens en na het bombardement en de impact van het drama op de stad en haar inwoners. Hoe zag het Nijmeegse centrum eruit vóór die fatale dag? Welke straten en gebouwen werden verwoest? Welke dromen gingen met de slachtoffers voorgoed verloren? Op Plein 1944 staan in februari vijf trotters – grote informatiezuilen – die ingaan op dezelfde thema’s. Lindenberg Cultuurhuis, het Gilde Nijmegen, het Regionaal Archief Nijmegen, het Infocentrum WO2, en de Radboud Universiteit dragen bij aan het programma met voorstellingen, rondleidingen, mini-exposties en lezingen. De regie is in handen van het Stedelijk Comité 4 en 5 mei Nijmegen.