Bij elke gesneuvelde soldaat hoort een verhaal

De stichting Faces to Graves geeft elke soldaat die begraven ligt op de Canadese begraafplaats in Groesbeek letterlijk en figuurlijk een gezicht. Het verhaal van ieder van hen wordt door vrijwilligers uitgezocht en opgeschreven. De Canadese families voelen zich erg betrokken.

Stapels met brieven, foto’s en persoonlijke anekdotes heeft Alice van Bekkum uit Milsbeek de afgelopen jaren mogen ontvangen. Ze bladert door de mappen, vol emotionele verhalen en herinneringen aan de jonge mannen uit Canada die hier naartoe kwamen om voor ons te vechten. “Het zijn aangrijpende geschiedenissen, niet voor te stellen soms. De jongste soldaat die hier ligt is zestien jaar”, zucht Alice. “Zestien! Hij heeft vast over zijn leeftijd gelogen toen hij hierheen kwam.”

It had to be
Alice komt uit westNederland, maar woont al meer dan dertig jaar in Milsbeek. “Hier kun je niet om de oorlog heen, je ziet overal herdenkingstekens. Wij zijn zeer geïnteresseerd in de geschiedenis, daarom besloten we eerder al gastgezin te worden voor veteranen, die hierheen kwamen tijdens de herdenkingen.” Zo kwam ze in contact met een aantal Canadese veteranen. “Daarnaast vond ik op de begraafplaats waar mijn ouders liggen, in Gorinchem, het graf van één Canadese soldaat. Hoe kwam hij daar terecht? Het intrigeerde mij en ik besloot het uit te zoeken. Hij was bij Driel overleden en door de rivier tientallen kilometers meegenomen. Hij bleek uit dezelfde plaats te komen als een van de veteranen die bij ons was geweest.” “It had to be”, zoals de Canadezen graag zeggen. Het wekte haar interesse in de geschiedenis nog meer en ze besloot met een aantal anderen in 2015 de stichting Faces to Graves op te richten. Hun missie: elke soldaat die op de Canadese begraafplaats ligt letterlijk en fi guurlijk een gezicht geven, door het noteren van hun verhaal. “Voor mijn gevoel was het tien voor twaalf. We wilden de verhalen zo compleet en persoonlijk mogelijk maken, maar daarvoor zijn we ook afhankelijk van nabestaanden die de verhalen nog kennen.” De stichting kon gebruikmaken van de militaire archieven en de sneeuwbal begon te rollen. Er kwamen steeds meer Canadese familieleden in beeld die wilden vertellen over hun overleden vader, broer of oom. Meerdere vrijwilligers en een aantal schoolklassen schrijven de verhalen. “De puzzel compleet maken en met respect opschrijven, is heel mooi om te doen.”

Aan het graf
Er komen regelmatig familieleden vanuit Canada naar de begraafplaats. Alice: “Zij waarderen ons werk. De betrokkenheid blijft groot. Het is erg emotioneel om de familie bij een graf te zien staan na al die jaren.” In het kader van 75 jaar vrijheid had Faces to Graves een fotoproject voorbereid. Dat kon toen niet doorgaan vanwege de coronacrisis. Sindsdien zijn er veel meer militairen in beeld gebracht, er zijn al meer dan 700 levensverhalen geschreven. In totaal liggen er 2619 soldaten op de begraafplaats in Groesbeek. “Als je het levensverhaal van iemand hoort, dan komt zo’n geschiedenis nog meer binnen. En dat is belangrijk, want we mogen hen niet vergeten.”

Foto: Alice van Bekkum met portret van een gevallene op de Canadese oorlogsbegraafplaats in Groesbeek.