‘Besef hoe kostbaar vrijheid is!’

Vier vragen aan Eva Weyl

Eva Weyl kwam in januari 1942 als 6-jarig Duits/Joods meisje met haar ouders in het doorgangskamp Westerbork. Zij overleefden de Tweede Wereldoorlog. Op Nederlandse en Duitse scholen vertelt ze nu nog het verhaal over de Holocaust. Op 9 mei wordt ze in Nijmegen onderscheiden als Grenzland-Europäer 2023 tijdens de Dag van Europa, georganiseerd door de PvdA en de SPD.

Wat is de belangrijkste les uit het verleden?
“Tegen de scholieren zeg ik, dat we het verleden moeten kennen om aan een betere toekomst te kunnen werken. Zij kunnen vaak nauwelijks begrijpen, waarom er nadruk gelegd wordt op de Tweede Wereldoorlog, want zij vinden elke oorlog eenzelfde graad van verderf hebben. Dan leg ik uit dat er nog nooit op deze manier de uitmoording van een heel volk is voorbereid: twee jaar gepland, proeven genomen in gesloten vrachtwagens met uitlaatgassen, totdat men wist hoe men grote aantallen mensen tegelijk in gaskamers kon vermoorden. De moord werd geïndustrialiseerd met moordfabrieken. Dat is nog nooit eerder in de geschiedenis gebeurd en dat mag nooit meer gebeuren.”

Welke boodschap heeft u voor de schooljeugd?
“Besef hoe kostbaar VRIJHEID is! Je beseft pas wat voor een kostbaar bezit het is, wanneer het je afgenomen wordt, Ik heb dat ervaren. Vrijheid van meningsuiting is niet vanzelfsprekend. Hitler had iedereen de mond gesnoerd, ook zijn aanhang. Er bestond geen democratie meer. Maak je sterk voor verdraagzaamheid. Vecht tegen elke vorm van racisme, discriminatie, intolerantie. Laat je gevoel spreken bij het volgen van discutabele opdrachten.”

Hoe kijkt u aan tegen de oorlog in Oekraïne?
“Het is een nachtmerrie voor mij persoonlijk. Ik ben verbijsterd, dat dit kon gebeuren. Verbijsterd ook weer, hoe de wereld toekijkt, net als in 1939 toen Hitler Polen bezette. Ik heb heel erg met de Oekraïners te doen. Zij kunnen mijns inziens nooit standhouden tegen Rusland. Ik voel me machteloos en ben bang, heel bang dat dit gaat escaleren.”

Hoe kijkt u naar de discussie over de opvang van vluchtelingen?
“Ik ben niet verbaasd over de houding van Nederland, die niet afwijkt van die van bijna alle westerse landen. Ik keur die ten zeerste af. Wij zijn een rijk land, wij hebben volgens de Geneefse Conventie ook de verplichting vluchtelingen een zeker onderkomen te bieden. Ik vind het zo jammer dat de EU geen centrale uitvoerende stem heeft. Ik ondersteun de EU- gedachte zeer, maar ik besef, dat het zeer moeilijk is om alle landen op één lijn te krijgen.”


Voor meer informatie over Eva Weyl: www.verhalenoverdeoorlog.nl/nl/interviews/eva-weyl